Activiteitenkalender Culturama vzw, Dilbeek 2023
Eerst onze Nieuwjaarswensen!
Wij hopen u in 2023 terug te mogen begeleiden, in een museum of Bozar; in Brussel. Zowel voor een expobezoek, als voor de vaste collectie. We staan ook PARAAT voor een stads- of een wijkwandeling, in het Brusselse Gewest, in het komende ‘Art Nouveaujaar 2023’. Ook bereid om uw groep- dus op verplaatsing- met een thematische lezing of een inleiding op een belangrijke expo of ‘Art Nouveau’ te onderhouden.
Tentoonstellingsbezoek ‘ 175 jaar Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen, Brussel’
Expobezoek mogelijk tot 30 juni 2023
De Sint-Hubertusgalerijen in het centrum van Brussel zijn 175 jaar oud. Dit luxueuze, moderne en grote galerijencomplex werd in 1937 uitgedacht door de amper 26 jaar oude en geniale architect Jean-Pierre Cluysenaar. De stad Brussel gaf toelating tot de bouw in december 1837. Daarna volgden goedkeuringen en een K.B., onteigeningen en afbraken van ca 40 gebouwen en verrees het impsante complex tussen de Grasmarkt, de Arenbergstraat dank zij de inschakeling van 750 arbeiders. De inwijding gebeurde 1 maand vroeger dan gepland, op 20 juni 1847.
Architect Cluysenaar had een visionair project en een geslaagde urbanistische realisatie gerealiseerd, waardoor de jonge Belgische hoofdstad ook een groter internationaal en grootstedelijk allure zou krijgen. Deze overdekte, bevloerde, veilige en verlichte “stad in de stad” was een combinatie van wonen en handel, en was al in 1850 volledig in gebruik. De locatie werd door de Brusselaars als de belangrijkste flaneerplaats boven de eeuwenlange gewaardeerde Groendreef aan het Kanaal verkozen. Zowel door de lengte als door de 3 onderdelen en de 19 m hoge glazen overdekking overtrof het complex alle gerealiseerde galerijen in Parijs, Londen en ons land. Slechts 40 jaar later, in 1878, kwam in Milaan de nog grotere Galleria Vittorio Emmanuele klaar.
De tentoonstelling heeft verschillende onderdelen. Eerst is er een tijdslijn, en worden allerlei belangrijke gebeurtenissen geschetst. Vervolgens wordt stilgestaan bij de architect en zijn carrière, de statuten van de ‘Vereniging’, de bouw van het complex, de vele beroemde inwoners, passanten en toeristen, belangrijke evenementen, de klassering (in 1986), de inschakeling in het Unesco Werelderfgoedproject en de ca 30 jaar durende renovaties.
Tenslotte vernemen we dat in 2019 een galerijenvereniging werd gesticht, ‘Euroarcades’, waarvan de zetel in de Sint-Hubertusgalerijen gevestigd is. De tentoonstelling eindigt met een blik op de toekomst. We bezoeken de expo, die uitvoerig gestoffeerd is met prachtige foto’s en allerlei objecten. We vertellen tal van anekdotes en verwijzen meermaals naar het feit naar de Sint-Hubertusgalerijen op vele vlakken de ‘eerste’ waren: een ‘shoppingcenter’ avant la lettre, een locatie waar de eerste openbare filmprojectie van de geboeders Lumière plaats vond, een plek waar de beroemde ‘filet américain’ door Niels werd uitgevonden en de eerste winkel van de juweliersfamilie Wolfers was, waar de Brusselse humor of ‘ zwanze” geboren werd enzovoort. Galerijen dus met een IDENTITEIT.
Boekbespreking v. Machteld de Schrijver
Galeries royales Saint-Hubert. Stars des galeries, galeries des stars
Naar aanleiding van de herdenkingstentoonstelling in de koninklijke Sint- Hubertusgalerijen werd ook een franstalig, lijvig en mooi geïllustreerd boek uitgegeven. Het boek heeft meer dan 100 grote kleurenfoto’s, soms op 1 hele pagina en soms op 2 pagina’s afgebeeld. Verder zijn er ook talloze foto’s in kleiner formaat verwerkt in verschillende hoofdstukken. Zoals vermeld in de bespreking van de tentoonstelling zijn alle foto’s verwerkt op de tijdelijke expositie. Het boek telt 208 pagina’s, heeft drie voorwoorden en vier lijvige hoofdstukken, waarna een reeks conclusies, drie annexen, een plan, cijfermateriaal en belangrijke data, een bibliografie, een opsomming van fotokredieten en enkele dankwoorden volgen.
Het boek werd geschreven door Paul Grosjean en uitgegeven door de ‘Editions Ventures”. Het is het eerste nummer van een reeks, met de bedoeling het waardevolle materiële en immateriële patrimonium betere bekend te maken.
Zoals op de tentoonstelling belicht een eerste hoofdstuk het genie, de geest en de merkwaardige carrière van de van architect Jean-Pierre Cluysenaar. Een tweede en groter hoofdstuk bespreekt de geschiedenis van de historische galerijen in Europa. We vernemen dat er vanaf het einde van de 18de eeuw verschillende galerijen aanwezig waren in Parijs; helaas zijn ze niet allemaal blijven bestaan. Vanaf ca. 1828 volgden dan elders in Europa passages (in Franse provinciesteden, in België, in Londen, in Duitsland, in Spanje, in Milaan en in Moskou. In Brussel bleven drie galerijen uit de 19de eeuw bewaard, en zijn de koninklijke Sint-Hubertusgalerijen de grootste, de meest luxueuze en de meest originele, door de mooie mix van cultuur, wonen en handel drijven.
Het derde hoofdstuk staat stil bij de ‘saga’ van de galerijen. Er wordt dieper ingegaan op de verschillende projecten, op de opening en op de evolutie van de galerijen tussen 1847 en 1940. In dit hoofdstuk belichten 2 kleine artikels het ‘atypische’ van de galerijen en de renovatie en restauratie, die vanaf november 1986 gestart is en nu ca. 30 jaar bezig, waarbij verschillende architectenteams werden betrokken. Aandacht gaat ook uit naar de groep ‘Archi2000’, die op dit moment bij de renovatie van de Prinsengalerij betrokken is. En naar toekomstige projecten.
Het vierde hoofdstuk is het meest uitvoerige, en telt meer dan 102 pagina’s. Het werd verder onderverdeeld en belicht de verschillende facetten van dit uniek galerijencomplex: een plek van literatuur en strips, de werking van verschillende theaters, muziek en dans, film, andere media, evenementen en tentoonstellingen , feesten, horeca, ambachtslieden en inwoners, verenigingen en de aanwezigheid van burelen. In dit hoofdstuk zijn tal van leuke weetjes verweven. En ook hier belichten kleinere artikels de rol en het belang van de Taverne du Passage, Neuhaus, Yvan’s Jewellery en de fotograaf Arnaud Everaerts. Er wordt ook verwezen naar kranten en tijdschriften, die in de galerij werden gedrukt, en naar het eigen magazine, dat sinds 2012 wordt uitgegeven.
Daarna volgen enkele conclusies, gescharnierd rond sleutelwoorden zoals identiteit en handel, uitstraling, voorbijwandelen en delen, inspireren en creëren.
Tenslotte zijn 6 pagina’s gewijd aan de overleden Brigitte de Meeüs, medeoprichtster van de boekenwinkel “Tropismes, die in het boek als de mooiste boekenzaak van België wordt genoemd. Het boek wordt afgesloten met drie annexen (allerlei cijfermateriaal en data), een dankwoord, een plan, een bibliografie en een fotorepertoium.
Het is teveel om op te sommen: de Sint-Hubertusgalerijen waren op vele vlakken de ‘eerste’: een locatie waar de eerste openbare filmprojectie van de geboeders Lumière plaats vond, het eerste commerciële centrum van België, een gebouw met de oudste nog actieve bioscoop, het grootste theater van Brussel met 920 plaatsen en een unieke plafonddecoratie van de surrealist René Magritte, de uitvindingsplaats van de ‘filet américain’ en de locatie met de beste wijnkelder van ons land, de locatie met eerste winkel van de juweliers Wolfers, de geboorteplek van de Brusselse humor of ‘ zwanze”, waar typische Brusselse ludieke toneelstukken zoals ‘le Mariage de Mademoiselle Beulemans’ en ‘Bossemans en Coppenolle’ werden opgevoerd en ook in de Franse media werden uitgezonden, “het paradijs van de chocolade” en de locatie waar voor het eerst, naar het voorbeeld van Parijs, het ‘dineren in het donker’ werd georganiseerd, en nog veel meer.
Art Nouveauwandeling in het oude stadscentrum van Brussel.
n.a.v. het Art Nouveaujaar Brussel 2023, Architecten met een eigen stijl.
Dat Victor Horta onze belangrijkste architect was en er vele art nouveau huizen te zien zijn in de deelgemeenten Schaarbeek, Elsene en Sint-Gillis is alom bekend. Daarom bieden we een wandeling aan langs art nouveau realisaties in de historische Brusselse binnenstad. We vertrekken in de bovenstad, aan metrohalte Park, en wandelen verder langs gebouwen in de Koningsstraat, Koningsplein en de Kunstberg. Daarna wordt de omgeving van de Grote Markt verkend. We hebben het over warenhuizen, winkels, horecazaken, vrijetijdslocaties, gedenkplaten en standbeelden. Enkele gebouwen dienden ook als opnameplaats van verschillende filmen. We maken kennis met de architecten Paul Hankar, de familie Saintenoy, Paul Hamesse, Aimable Delune en Léon Sneyers. Tenslotte eindigen we met 2 late gebouwen van Victor Horta, de juwelierswinkel Wolfers en het textielwarenhuis Waucquez, dat na jaren leegstand en vandalisme in 1987 als museum van het Belgische Beeldverhaal een nieuw leven kreeg.
Inleidende lezing over ‘Brussel, geboorteplaats en hoofdstad van Art Nouveau in Europa’ bij de vereniging of de afdeling.
Kosten: 175 euro voor de lezing, en verplaatsingskosten heen en weer . Er is ook een beamer beschikbaar, die kan meegebracht worden.
Meer weten?
Vzw Culturama, Baron de Vironlan 140 1700 Dilbeek
machteld@culturamavzw.be of info@culturamavzw.be
00 32 2 569 27 74 – Permanentie op maandagen
Anderstalige rondleidingen ook mogelijk
